Cà phê là loại cây trồng chủ lực của vùng Tây Nguyên. Hằng năm, vào khoảng tháng 9 âm lịch, khi trời dần chuyển về mùa khô, toàn bộ vùng đất đỏ bazan lại bừng lên sự sôi động của mùa cà phê chín mọng, kết quả của một năm làm công việc chăm sóc khó nhọc. Du khách đến Tây Nguyên có thể bắt gặp không khí hối hả, cảnh tượng người người, nhà nhà đổ về từ nương rẫy đến các khu vực sân phơi. Vụ thu hoạch chỉ kéo dài hơn 1 tháng, đây cũng là khoảng thời gian để nhiều người tranh thủ làm công và có nguồn thu nhập đáng kể.

Quả cà phê được thu hoạch như thế nào?

Để tiến hành thu hoạch nhanh chóng, người nông dân thường bắt đầu làm việc từ sáng sớm. Dưới mỗi gốc cây, họ sẽ trải một tấm bạt lớn để hứng quả chín được tuốt ra từ các cành. Tiếp theo, tấm bạt sẽ được kéo từ gốc này sang gốc khác cho đến khi đầy. Người thu hoạch cũng sẽ thực hiện việc lọc bỏ lá rụng và cành gẫy trước khi đem quả đi phơi.

Thời gian phơi khô phụ thuộc vào điều kiện thời tiết và có thể kéo dài từ 6 đến 30 ngày. Dưới ánh nắng mặt trời, vỏ quả sẽ chuyển dần sang màu đen. Khi vỏ quả khô giòn chính là lúc để  Khi quá trình này hoàn thành, hầu hết sản phẩm sẽ được chuyển tới những nhà máy chế biến, còn một phần nhỏ sẽ được các hộ gia đình giữ lại để rang và xay.

Âm thanh tiếng máy nghiền vang vọng trong không gian rộn tiếng hò reo của công nhân. Bên ngoài những cánh đồng mênh mông, những người nông dân đang hái cà phê cẩn thận. Những quả cà phê chín đỏ rực trên cây, tạo nên một khung cảnh rất đẹp mắt.

Mỗi cân quả được cẩn thận chọn lọc, sau đó được đóng gói cẩn thận vào những bao tải chắc chắn. Những bao tải đầy ắp quả chín đỏ nặng trĩu vượt qua những con đường gập ghềnh, từ vùng nông thôn xa xôi đến nhà máy chế biến.

Tại sao cà phê rang xay thủ công lại đặc biệt?

Một số du khách thường nghĩ rằng quả cà phê sẽ mang mùi thơm đặc trưng. Tuy nhiên trên thực tế, hạt cà phê chỉ toả ra mùi thơm sau khi đã được rang chín. Do đó, trong quá trình rang và xay, mỗi gia đình lại có những bí quyết riêng để tạo nên hương thơm và hương vị đậm đà. Thời gian, nhiệt độ, độ ẩm của hạt, dụng cụ rang hay thậm chí là cách rang khác nhau cũng sẽ cho ra hương vị khác nhau.

Thông thường, việc rang một mẻ cà phê tại nhà mất khoảng 30 phút và được thực hiện hoàn toàn thủ công. Mỗi khi mùa thu đến, người dân Tây Nguyên thường để dành một chút cà phê rang xay trong nhà như món quà tự thưởng sau một năm vất vả chăm sóc cây trồng.

Qua giai đoạn này, tới tháng Ba, hoa cà phê lại nở trắng, bồng bềnh trên từng nương rẫy. Tây Nguyên khi ấy sẽ khoác lên mình màu áo mới dịu dàng và điệu đà, bắt đầu một chu kỳ mới chờ nắng gió, người chăm sóc để kết thành chùm quả, hứa hẹn những vụ mùa bội thu.

Từ những quả đồi xanh ngát đến loại thức uống được yêu thích hàng đầu thế giới là cả một quá trình vô cùng kỳ công: từ những bông hoa trắng ngần trên cành đến những quả đỏ chín mọng rồi đến những hạt cà phê rang xay màu nâu độc đáo và cuối cùng là những tách cà phê đặc sắc nhâm nhi mỗi ngày. Dù có khi phải thức cả đêm để trông vườn nhưng người nông dân vẫn vô cùng phấn khởi bởi những vụ mùa trĩu quả mang đến cuộc sống ấm no cho gia đình họ và hàng triệu người lao động.